H θολότητα και η κατακόρυφη δομή της ατμόσφαιρας σε συνθήκες καύσωνα (+Τεφιγράμματα)

Έχετε αναρωτηθεί γιατί όταν επικρατούν συνθήκες καύσωνα η ατμόσφαιρα είναι θολή και αποπνικτική.
Οι βασικοί παράγοντες που διαμορφώνουν αυτή την κατάσταση είναι η μεταφορά αφρικανικής σκόνης και η κατακόρυφη δομή της ατμόσφαιρας.

Στην παρακάτω εικόνα φαίνεται χαρακτηριστικά από τον δορυφόρο της NASA, η αφρικανική σκόνη που αιωρείται πάνω από την χώρα μας στις 23-6-2021.

Ο δεύτερος παράγοντας είναι η κατακόρυφη δομή της ατμόσφαιρας σε μια περιοχή στην οποία επικρατούν συνθήκες καύσωνα.
Για να κατανοήσουμε τις φυσικές λειτουργίες της ατμόσφαιρας θα μελετήσουμε τα τεφιγράμματα της Λάρισας το πρωί και το μεσημέρι της 23-6-2021 και θα συγκρίνουμε το μεσημεριανό τεφίγραμμα με το αντίστοιχο σε μια περιοχή της Τυνησίας, κοντά στην έρημο Σαχάρα.

Να αναφέρουμε λίγους απλούς όρους για το τεφίγραμμα.
Το τεφίγραμμα μας δείχνει (κόκκινη γραμμή) ποιες είναι οι θερμοκρασίες σε διάφορα ύψη πάνω από μία περιοχή.
Η πράσινη γραμμή μας δείχνει ποια θα έπρεπε να είναι η θερμοκρασία σε κάθε ύψος ώστε οι υδρατμοί να υγροποιηθούν.
Παρατηρώντας τα δύο τεφιγράμματα της Λάρισας στις 23-6-2021 βλέπουμε ότι η κόκκινη γραμμή απέχει πολύ από την πράσινη γραμμή που σημαίνει ότι η ατμόσφαιρα είναι πολύ ξηρή σε όλες τις στάθμες.

Στο πρωινό τεφίγραμμα της Λάρισας βλέπουμε ότι στα κατώτατα στρώματα της ατμόσφαιρας υπάρχει μεγάλη θερμοκρασιακή αναστροφή, δηλαδή η θερμοκρασία ανεβαίνει αντί να κατεβαίνει με το ύψος, όπως συμβαίνει στην τυπική ατμόσφαιρα.
Η θερμοκρασιακή αναστροφή λειτουργεί σαν ένα «καπάκι» που εμποδίζει τα αιωρούμενα σωματίδια να κινηθούν προς την ελεύθερη ατμόσφαιρα και έτσι εγκλωβίζονται στην κατώτατη ατμόσφαιρα.
Κατά τη διάρκεια της ημέρας η αναστροφή καταστρέφεται και η κατακόρυφη δομή της θερμοκρασίας όπως φαίνεται στο μεσημεριανό τεφίγραμμα τροποποιείται στα κατώτερα στρώματα.
Παρόλο που η θερμοκρασία πέφτει με το ύψος, ο ρυθμός της πτώσης είναι μικρότερος από 1 βαθμό Κελσίου ανά 100 μέτρα ύψος πάνω από τα 2000 μέτρα, το οποίο σημαίνει ότι η ατμόσφαιρα είναι ευσταθής. Επιπλέον η ατμόσφαιρα εξακολουθεί να παραμένει ξηρή ιδιαίτερα κάτω από τα 2000 μέτρα.
Η ευσταθής ατμόσφαιρα αποτρέπει τις ανοδικές κινήσεις με αποτέλεσμα η σκόνη και τα αιωρούμενα σωματίδια να παραμένουν στην κατώτερη ατμόσφαιρα.
Αυτός είναι και ο λόγος που η ατμόσφαιρα είναι θολή.
Παράλληλα η θερμή και ευσταθής ατμόσφαιρα αποτελεί εμπόδιο για την ανάπτυξη τυρβωδών ροών στο στρώμα της ατμόσφαιρας από το έδαφος μέχρι τα 1500 περίπου μέτρα, το οποίο ονομάζεται ατμοσφαιρικό οριακό στρώμα, με αποτέλεσμα την άπνοια κοντά στο έδαφος και την αποπνικτική ατμόσφαιρα.
Το τρίτο τεφίγραμμα είναι της πόλης El Borma της Τυνησίας που βρίσκεται πολύ κοντά στην έρημο Σαχάρα.

Συγκρίνοντας το μεσημεριανό τεφίγραμμα της Λάρισας με το τεφίγραμμα της πόλης κοντά στην Σαχάρα παρατηρούμαι ότι υπάρχουν πολλές ομοιότητες.
Αυτό σημαίνει ότι οι καιρικές συνθήκες στην ηπειρωτική Ελλάδα αυτές τις ημέρες μοιάζουν με τις αντίστοιχες στην έρημο Σαχάρα.
Μείνετε συντονισμένοι στην ιστοσελίδα meteο-thessalia.gr για έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση.
Πηγή: ECMWF

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ-ΣΥΝΤΑΞΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΑΝΙΗΛ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ-ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΟΣ