Τα πολλαπλά οφέλη του χιονιού για ατμόσφαιρα, έδαφος και αγροτική παραγωγή

«Ευλογία» για τις άνυδρες περιοχές αλλά και για τα καλλιεργούμενα εδάφη είναι οι χιονοπτώσεις των τελευταίων ημερών. Το χιόνι συμβάλλει στον εμπλουτισμό των υπόγειων υδροφορέων και τροφοδοτεί τις πηγές, «μονώνει» το χώμα και προστατεύει τις ρίζες των φυτών. Ταυτόχρονα ρυθμίζει την απελευθέρωση χημικών αερίων προς την ατμόσφαιρα, επιβραδύνοντας τα φαινόμενα που επιδεινώνουν την κλιματική αλλαγή. Δυστυχώς, στις «αδιαπέρατες» πόλεις μας, τα οφέλη του χιονιού πηγαίνουν χαμένα.

Μπορεί οι χιονοπτώσεις να δυσκολεύουν τη ζωή μας –ιδίως στις πόλεις–, ωστόσο για τη φύση είναι άκρως ευεργετικές.

«Το χιόνι εμπλουτίζει τους υπόγειους υδροφορείς, αφού με το αργό λιώσιμό του ευνοεί την υπόγεια απορροή του νερού, κάτι που δεν ισχύει με τις βροχοπτώσεις και ιδίως τις καταιγίδες, που το περισσότερο νερό απορρέει επιφανειακά και χάνεται. Επιπλέον, λόγω της μεγάλης ανακλαστικότητάς του, μειώνεται και η απώλεια της εξάτμισής του προς την ατμόσφαιρα, άρα το κέρδος της υδροφορίας είναι μεγαλύτερο», εξηγεί ο Αρης Ψιλοβίκος, καθηγητής Αειφορικής Διαχείρισης Υδατικών Πόρων στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. «Ειδικά στις ορεινές περιοχές, το χιόνι αποθηκεύεται και συμβάλλει στη διατήρηση μιας επιφανειακής απορροής νερού στα ποτάμια και στις λίμνες, που εκτονώνεται καθώς λιώνει την άνοιξη. Ετσι διατηρεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα την τροφοδοσία των πηγών και των υπόγειων υδροφορέων. Σημαντικό είναι και για τα άνυδρα νησιά, όπως οι Κυκλάδες, όπου οι βροχοπτώσεις είναι περιορισμένες και το νερό πολύτιμο».

Αντίθετα με ό,τι συχνά πιστεύουμε, επειδή το χιόνι «καίει» ορισμένα φυτά ή δένδρα, οι χιονοπτώσεις είναι γενικά ωφέλιμες για το έδαφος και την αγροτική παραγωγή. «Το χιόνι αποτελεί ένα εξαιρετικό θερμομονωτικό υλικό, αφού εγκλωβίζεται θερμότερος αέρας ανάμεσα στο έδαφος και στο στρώμα χιονιού σε σχέση με την ψυχρότερη θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Με το χιόνι, η ροή θερμότητας από το θερμό έδαφος προς τον ψυχρό αέρα του περιβάλλοντος επιβραδύνεται, με αποτέλεσμα να μειώνεται και η θερμοκρασιακή διακύμανση του εδάφους», εξηγεί ο κ. Ψιλοβίκος. «Ταυτόχρονα το χιόνι αυξάνει και βελτιώνει την εδαφική βιομάζα, προστατεύει και βοηθάει την ανάπτυξη των ριζών των φυτών, βοηθάει ορισμένες καλλιέργειες να αναπτυχθούν σωστά. Επιπλέον, μια άγνωστη στο κοινό ωφέλεια του χιονιού είναι ότι ρυθμίζει την απελευθέρωση των χημικών αερίων, όπως είναι το διοξείδιο του άνθρακα και του μεθανίου στην ατμόσφαιρα. Συνεπώς συμβάλλει στη μείωση του φαινομένου του θερμοκηπίου και επιβραδύνει τα φαινόμενα που επιδεινώνουν την κλιματική αλλαγή».

Στις πόλεις, μεγάλο μέρος των οποίων είναι «σφαλισμένο» με αδιαπέρατα υλικά, τα οφέλη του χιονιού δεν εξαργυρώνονται. «Μακροπρόθεσμα, θα έπρεπε να δούμε πώς θα αντικαταστήσουμε πλακοστρώσεις με επιφάνειες από κυβόλιθους ή χώμα, ώστε να αυξήσουμε τη διείσδυση του νερού στο έδαφος. Εστω κι έτσι, βέβαια, το δεχόμαστε με χαρά, ιδίως οι μικρότεροι. Προσωπικά έχω ανάμεικτα συναισθήματα, γιατί δεν μπορούμε να ξεχνάμε ότι εξαιτίας του μπορεί να χαθούν ανθρώπινες ζωές».

Πηγή: Εφημερίδα «Καθημερινή»